“ตรวจสุขภาพตา หรือตรวจค่าสายตาโดยนักทัศนมาตร” ประโยคที่หลายๆ คนคุ้นหูกันเป็นอย่างดี หรืออาจจะแปลกใหม่สำหรับหลายๆ คน แล้วจริงๆ นักทัศนมาตรเขาคือใคร มีหน้าที่อย่างไรบ้าง วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับพวกเค้า ไปพร้อมๆ กันค่ะ

ผู้ประกอบโรคศิลปะสาขาทัศนมาตร หรือนักทัศนมาตร (Optometrist) หรือเรียกสั้นๆ ว่า OD ซึ่งย่อมาจากคำว่า Oculus Doctor ในภาษาลาติน ที่แปลว่า หมอผู้ดูแลเกี่ยวกับดวงตา ซึ่งนับว่าเป็นหนึ่งในวิชาชีพสำคัญทางด้านการแพทย์ปฐมภูมิทั่วโลก (Primary care physician) ที่มีความเชี่ยวชาญในเรื่องของดวงตา โครงสร้างของดวงตา ตลอดจนในเรื่องของปัญหาสายตา และการประมวลผลของระบบการมองเห็นในมนุษย์

ผู้ที่ประกอบวิชาชีพดังกล่าว ต้องสอบผ่านใบประกอบโรคศิลปะตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2546 แล้วทั้งสิ้น ซึ่งปัจจุบันบุคลากรในสาขานี้ มีจำนวนน้อยมาก เมื่อเทียบกับจำนวนประชากร และปัญหาสายตาที่มีอยู่ในปัจจุบัน

1. วินิจฉัยปัญหาของสายตา (สั้น-ยาว-เอียง รวมถึงสายตายาวตามวัย) และทำการแก้ไขภาวะสายตาที่ผิดปกติ โดยการจ่ายแว่นสายตา และเลนส์สัมผัส (contact lens)

2. วินิจฉัยโรคตา และตรวจความผิดปกติด้านกล้ามเนื้อตา ร่วมกับการฝึกบริหารกล้ามเนื้อตาให้กับผู้ที่มีปัญหาทางด้านนั้นๆ

3. ทดสอบความสามารถในการแยกแยะสี การมองภาพสามมิติ รวมถึงการทำงานประสานกันของทั้งสองตา(binocular vision)

4. ให้คำแนะนำในการเลือกใช้เลนส์ทุกชนิด ที่จะมาประกอบเป็นแว่นสายตา และคอนแทคเลนส์ ให้มีความเหมาะสม และเกิดประโยชน์สูงสุดต่อคนไข้

5. ช่วยเหลือฟื้นฟูในผู้ที่มีข้อจำกัดทางด้านการมองเห็น(ผู้มีสายตาเลือนราง)

6. ให้คำแนะนำในการดูแลคนไข้ ทั้งก่อนผ่าตัดและหลังผ่าตัดทางด้านดวงตามา

7. วิเคราะห์ผลการทดสอบ หรือผลตรวจ ด้านสายตา และระบบการมองเห็นทั้งระบบ เพื่อวางแผนและพัฒนาการรักษาต่อไป

8. ประสานงานกับผู้ปฏิบัติงานทางการแพทย์ ทั้งทางด้านดวงตา และด้านอื่นๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับดวงตา ซึ่งบางครั้งจำเป็นที่จะต้องอาศัยการดูแลคนไข้ ส่งต่อคนไข้ ตรวจระบบอื่นของร่างกายต่อไป เนื่องจากความผิดปกติทางตาที่แสดงออกมานั้น อาจเป็นผลมาจากโรคทางกายได้เช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไทรอยด์ โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นต้น

ในบางกรณีที่คนไข้อาจดูเหมือนว่า จะมาด้วยอาการที่คล้ายๆ กัน แต่อย่าลืมว่าทุกคนย่อมมีความแตกต่างกันเสมอ  *ดังนั้น ผู้ประกอบโรคศิลปะสาขาทัศนมาตร จึงเป็นบุคลากรสำคัญ ที่จะนำเอาหลักการ วิชาความรู้ต่างๆ มาวิเคราะห์ และตัดสินใจ ในการวินิจฉัยความผิดปกติทางด้านการมองเห็น ควบคู่กับการหาวิธีการแก้ไขที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล 

***ดังนั้น การประกอบโรคศิลปะสาขาทัศนมาตร อาจถูกเรียกได้หลายอย่าง แต่หากเข้าใจแค่ว่า สิ่งที่ผู้ประกอบโรคศิลปะสาขานี้ทำ เป็นเพียงเรื่องของแว่นสายตา นับว่าเป็นความเข้าใจที่ผิดมาก เพราะหน้าที่หลักของผู้ประกอบวิชาชีพทัศนมาตร ที่มีต่อเพื่อนมนุษย์ ก็คือ “การพัฒนาคุณภาพชีวิต ด้วยการปรับปรุงคุณภาพการมองเห็นที่ดีขึ้นนั่นเองค่ะ”